در صورت استقلال اسکاتلند، روابط سیاسی و دیپلماتیک بریتانیا نیز دچار تحول خواهد شد. بنابراین، تقویت و احیای روابط سیاسی با بریتانیا در این شرایط، نیازمند تامل به ویژه ایجاد فرصتی است که نتاج این تغییرات سرزمینی و سیاسی روشن شوند و فضای ناآرام در بریتانیا به سمت آرامش بازگردد.

گروه بین‌الملل مشرق- امروز یکی از بزرگترین روزها در تاریخ اسکاتلند است. مردم در همه‌پرسی استقلال کشورشان از بریتانیای کبیر شرکت می‌کنند و در صورتی که پاسخ مثبت به این همه‌پرسی دهند، فصل جدیدی از تاریخ این کشور را آغاز خواهند کرد.

در این همه پرسی 4.12 میلیون نفر درون اسکاتلند واجد شرایط رأی دادن هستند. رأی‌گیری تا ساعت 10 امشب (پنجشنبه 27 مهر) به وقت محلی ادامه می‌یابد و نتایج اولیه پس از پایان رأی‌گیری و نه در جریان آن، مشخص می‌شود. زمان اعلام نتایج همه‌پرسی، صبح جمعه تخمین زده می‌شود، با این حال، شمار بالای افرادی که برای شرکت در آن ثبت‌نام کرده‌اند، پیش‌بینی دقیق اعلام نتایج را دشوار کرده است. این همه‌پرسی در 32 منطقه برگزار می‌شود و پس از پایان رأی‌گیری، هر منطقه نتایج را به طور جداگانه اعلام خواهد کرد.

پس از اعلام نتایج و در صورت پیروزی استقلال‌طلبان، 18 ماه مذاکره فشرده درباره جزئیات متعدد استقلال آغاز خواهد شد. از جمله مواردی که در مورد آن ها بحث خواهد شد از این قرارند: واحد پولی، سرنوشت ناوگان زیردریایی‌های هسته‌ای انگلیس که در اسکاتلند مستقر هستند، و سهم اسکاتلند از بدهی ملی "بریتانیا." پس از به نتیجه رسیدن این بحث‌ها، اسکاتلند روز 24 مارس 2016 (پنجم فروردین 1395) یعنی سالگرد اتحاد دو پادشاهی، پس از 309 سال رسماً از لندن جدا خواهد شد.

بریتانیای صغیر و پیامدهای حقوقی آن

با این وجود، تنها اسکاتلند نیست که با این همه‌پرسی دچار تحول داخلی می‌شود. بریتانیای "کبیر" نیز در صورتی که اسکاتلند از آن جدا شود نه تنها دچار تحول داخلی بلکه متحمل پیامدهای بین‌المللی خواهد شد. در این میان، بررسی پیامدهای حقوقی و بین‌المللی استقلال اسکاتلند برای بریتانیای کبیر اهمیت زیادی دارد. این تأمل شاید بیش از هر جای دیگری، نزد مسئولین کشورمان و برای تعیین خط مشی سیاست خارجی کشور در ارتباط با انگلستان لازم است.

خبرنگار بین‌الملل مشرق در این خصوص با دکتر "نادر ساعد" مصاحبه‌ای انجام داده است که طی آن، این کارشناس حقوق بین‌الملل درباره پیامدهای حقوقی و بین‌المللی جدا شدن اسکاتلند از بریتانیای کبیر همچنین لزوم تأمل مقامات ایرانی برای ترسیم آینده روابط با این کشور توضیح می‌دهد. متن این مصاحبه به شرح زیر است.

با توجه به این که احتمال جدا شدن اسکاتلند از بریتانیای کبیر لحظه به لحظه افزایش پیدا می‌کند، لطفاً درباره پیامدهای حقوقی و بین‌المللی توضیح بدهید که این جدایی برای بریتانیای کبیر دربر خواهد داشت.

307 سال پیش که هویت مستقل دولت-ملت اسکاتلند سلب از این حیث به مجموعه ای به نام بریتانیای کبیر منضم شد، همواره این احتمال می رفت که این سرزمین با ملیت، زبان و فرهنگ متفاوت از دیگر بخش های این به اصطلاح امپراتوری وقت، روزگاری به سمت استقلال کامل حرکت خواهد کرد. پادشاهی متحده بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی که مجموعه ای متشکل از چهار سرزمین کم و بیش مستقل تاریخی و فرهنگی یعنی "انگلستان، ایرلند شمالی، ولز و اسکاتلند" بوده است، عمدتاً با محوریت و مرکزیت انگلستان مدیریت و راهبردی می شده است. اینکه غالباً انگلستان را به عنوان معادل نام این کشور چهارجزئی بکار می برند، برگرفته از همین نکته است. از همین رو، در طول سه قرن گذشته با اینکه سهم ذخایر انرژی، شیلاتی و موقعیت راهبردی-امنیتی اسکاتلند در درآمد و امنیت ملی این کشور به مراتب حیاتی بوده است، مردم این منطقه کمترین سهم را در بهره مندی از مزیت های یک زندگی طبیعی رو به رشد مشابه با سایر مناطق اروپائی داشته اند. از این رو، هم هویت فرهنگی و تاریخی مجزا و هم سلطه مشهود و تاریخی انگلوساکسون ها بر مردمان اسکاتلندی که با تبعیض همراه بوده است، تنش میان این منطقه با دولت مرکزی را حفظ نموده و به تدریج به اوج رسانده است.

بریتانیای صغیر و پیامدهای حقوقی آن

در کنار تحلیل های تاریخی که نشان می دهد امپراتوریهای غربی همواره با زور سرنیزه به اتحاد و ائتلاف ملل اقدام نموده و چنین اسم و رسمی را برای خود در جهان ایجاد کرده اند، یک زاویه تحلیلی هم بر مولفه های حقوقی به ویژه حقوق بین المللی استوار است. از این نگاه، وضعیت اکتسابی بریتانیای به اصطلاح "کبیر" در جهان پس از جنگ دوم جهانی و از جمله یافتن موقعیت ممتاز در صحنه توزیع غنایم ساختاری ناشی از ایجاد سازمان ملل متحد، بستگی زیادی به چهاربخشی بودن سرزمین و جمعیت بلکه قدرت سیاسی، اقتصادی و نظامی این کشور داشته است، به طوری که دسترسی به اقیانوس ها از طریق اسکاتلند بوده که شهرت این کشور در عرصه قدرت دریائی را به دنبال داشته است. با تزلزل در این عرصه که احتمال زیاد می رود به تغییر و جدا شدن اسکاتلند از بریتانیا منجر شود، آیا هویت حقوقی بین المللی این کشور و یا موقعیت هایی که در زمینه حقوقی بین المللی یافته است، دچار تغییر می شود؟

اگر اسکاتلند مستقل شود چه اتفاقی برای "بریتانیای کبیر" میفتد؟ پیامدهای حقوقی این استقلال چه خواهد بود؟

استقلال اسکاتلند، موجب می شود دولتی جدید به همین نام به عضویت جامعه بین المللی درآمده و نسبت به سرزمین، جمعیت و ساختار سیاسی مرتبط با این منطقه، به حاکمیت کامل و مشابه با بریتانیا دست یابد. در این صورت، بریتانیای کبیر به بریتانیای صغیری تبدیل خواهد شد که شاید تنها نام "کبیر" بر آن باقی بماند. اما موقعیت حقوقی که این کشور به اعتبار قدرت هسته ای، سرزمینی و جمعیتی خود در مقاطع تاریخی پیش از تاسیس نظام بین المللی جدید کسب کرده است، به ویژه مواردی نظیر عضویت دائم در شورای امنیت سازمان ملل متحد و کسب حق وتو، در برخی از موارد دچار تغییر جدی نخواهد شد. در واقع، از زمان کسب اکثریت در نتیجه همه پرسی استقلال، همه اختیارات مربوط به مدیریت اسکاتلند، از حوزه اختیارات بریتانیا خارج خواهد شد و حقوق بین المللی بریتانیا در مورد این منطقه، به پایان خواهد رسید. اما موقعیتی که بریتانیا به اعتبار پادشاهی متحده کسب کرده است، غالباً باقی خواهد ماند.

علت تغییرناپذیری این امتیازات انحصاری، به اسناد تاسیس نظام بین المللی جدید به ویژه منشور ملل متحد مربوط می شود که اعضای دائم را به صورت معین و کمی و نه کیفی شناسائی کرده است. بند 1 ماده 23 منشور، پادشاهی متحده را به عنوان یک عضو دائم شمرده است و به صرف جدا شدن اسکاتلند از این مجموعه، هویت مذکور از میان نخواهد رفت. البته تغییر نام پادشاهی متحده نیز در صورتی که محقق شود نیز تاثیری در اعتبار نام قبلی این کشور و حقوقی که به این اعتبار کسب کرده است نخواهد شد. حقوق بین المللی ناظر بر جانشینی دولتها، استمرار حقوق و تعهدات ناشی از نام قبلی را نیز تضمین خواهد کرد. به عنوان نمونه، فدراسیون روسیه جانشین اتحاد جماهیر شوروی در مجموعه ملل متحد شده است. این کشور، از حق وتو برخوردار است و عضو دائم به شمار می رود در حالیکه در بند 1 ماده 23 منشور، "اتحاد جماهیر شوروری" به عنوان عضو دائم نام برده شده است. بنابراین، رویه دولتها و تغییرات در ساختارهای سیاسی، نام های مندرج در این ماده از منشور را اصلاح نموده بدون آنکه نیاز باشد آئین مقرر در مواد 108 و 109 منشور اعمال شود.

بریتانیای صغیر و پیامدهای حقوقی آن

از نظر رویه نیز پیش از این، فروپاشی شوروی منجر شد که کشورهای متعددی در جامعه بین المللی ظهور یابند اما موقعیت بین المللی این کشور فروپاشیده به عضو مرکزی آن یعنی فدراسیون روسیه رسید و با حفظ این هویت و موقعیت های حقوقی ناشی از آن، جامعه بین المللی به شناسائی اعضای مستقل شده به عنوان دولتهایی "جدید" اقدام نمود.

با هویت یافتن حقوقی بین المللی برای اسکاتلند، این کشور همانند یک دولت مستقل و حتی مشابه با بریتانیا، از همه حقوق و مزایا بلکه مسئولیت های بین المللی برخوردار خواهد شد. در این صورت، مراودات میان اسکاتلند و بریتانیا نیز از حقوق داخلی بریتانیا به حقوق بین الملل تغییر خواهد یافت.

صرف‌نظر از بحث حقوق بین‌الملل، اگر اسکاتلند از بریتانیا جدا شود، آیا جایگاه سیاسی دولت انگلستان در دنیا متزلزل نمی‌شود؟

بدون تردید، به همین میزان که بریتانیا از مجموعه ای متشکل از 4 عضو خودمختار به 3 مجموعه خودمختار و 1 دولت مستقل تغییر یابد، اعتبار و موقعیت سیاسی و ژئوپولتیک بریتانیا نیز تضعیف خواهد شد. این تعدیل در قدرت ملی، به تعدیل در کارکردها و نمودهای عینی نقش آفرینی بریتانیا در عرصه حقوقی بین المللی منجر خواهد شد. بنابراین، در کنار حفظ هویت حقوقی بین المللی بریتانیا و هویت یابی جدید اسکاتلند، عملاً تغییرات قابل توجهی در فعلیت و نمود عملی و کارکردی دو بازیگر مذکور در محیط بین المللی رخ خواهد داد.

با توجه به این که بحث بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران در دستور کار مسئولین قرار گرفته است، اگر اسکاتلند از بریتانیا جدا شود آیا هنوز هم ضرورتی دارد که تا این اندازه برای بازگشایی این سفارت خودمان را به آب و آتش بزنیم؟

در صورت استقلال اسکاتلند، روابط سیاسی و دیپلماتیک بریتانیا نیز دچار تحول خواهد شد. بنابراین، تقویت و احیای روابط سیاسی با بریتانیا در این شرایط، نیازمند تامل به ویژه ایجاد فرصتی است که نتاج این تغییرات سرزمینی و سیاسی روشن شوند و فضای ناآرام در بریتانیا به سمت آرامش بازگردد. نتیجه خواه استقلال اسکاتلند یا استمرار آن در مجموعه بریتانیا باشد، تعمیق روابط سیاسی اگر بعد از مشخص شدن نتایج این دگرگونی راهبردی در این کشور باشد، با درک بهتری از چشم انداز روابط دوجانبه همراه خواهد بود.


نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 10
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 8
  • ۰۱:۳۱ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۸
    0 0
    امروز سفارت انگلیس"لابد فردا هم سفارت امریکا وقتی هم که عارف یا ... بشن ریسس جمهور سفارت اسراییل
  • ۰۸:۵۱ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۸
    0 0
    دانشجویان به آن سفارت کذایی حمله کردند به لحاظ فتنه گریهای این روباه کثیف بنابراین شما بهتر است روی این موضوع تأمل کنید تا مباحث دیگر چراکه در هر صورت سفیر فتنه گر این خانه فساد بهرحال از لندن است. به لحاظ شرایط و آرمانهای کشورمان و مقایسه عینی با کشورهای اطراف یک نگاه بیاندازید ببینید از زمانیکه لانه جاسوسی رژیم امریکا در تهران وجود ندارد چقدر ما بر اوضاع داخلی مسلط هستیم تا کشورهای اطراف بر اوضاع داخلیشان. تجربه می گوید با این دو فتنه گر نباید کانال رسمی و مستقیمی از طریق سفارت باشد چراکه وجود سفارت بارها فرصت فتنه را بیشتر می کند تا نبود آن.
  • رحمن ۱۳:۴۰ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۸
    0 0
    من با نظر شما کاملا موافقم تا تکلیف انگلیس با این انتخابات روشن نشده و همچنین کار داعش یکسره نشده در باز کردن سفارت عجله نکنید می ترسم داعش را در ایران از همین سفاتخانه فعال کنند.نتیجه انتخابات هر چه باشد انگلیس روز خوش بخود نخواهد دید و هزینهاش میره بالا و در نتیجه برای یافتن پول باید وارد طرح ها و توطیه ها شود .که از آن جمله مناطق منطقه ماست و افریقای بدبخت
  • Admin ۱۸:۳۴ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۸
    0 0
    استقلال اسکاتلند رای نیاورد، فقط الکی خودتونو هلاک کردید! مطمئنا مردم اسکاتلند صلاح کار خودشونو می دونستن که رای به استقلال ندادن، به ما چه دخلی داره که خوشحال یا ناراحت باشیم؟؟؟!!!
  • ۲۱:۵۱ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۸
    0 0
    این مشرقی ها قضیه اسکاتلند رو خیلی جدی گرفته اند ها !!!!!!! تموم شد رفت بابا !!!!! استقلال بی استقلال !!
  • ۲۱:۵۱ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۸
    0 0
    خب تکلیف بریتانیای کبیر هم که مشخص شد پس حالا باید عجله کرد
  • ۲۱:۵۲ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۸
    0 0
    امان از این گونه تفکرات بی منطق !! شما به جای اینکه مواظب اسکاتلند باشی ، به فکر منافع ملی مملکت خودت باش . اسکاتلند مستقل بشه یا نشه ، مهم منافع ملی است نه اینکه ....
  • ۲۳:۳۵ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۸
    0 0
    سلام. سیاست های سنگ و کاغذ و قیچی دولت انگلیس و امریکا و تمام متحدان انها در هر نقطه از ایران و جهان را کامل نابود خواهیم نمود و سپس سفارتخانه انگلیس را از طرف ملت ایران به ملت انگلیس خواهیم داد. حسبناالله و نعم الوکیل؛ نعم المولی و نعم النصیر. التماس دعا یاعلی(ع)
  • nazanin ۰۳:۰۵ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۹
    0 0
    این خط دنبال کنید! تحلیل از موضع برتر
  • محمد ۱۰:۴۴ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۹
    0 0
    ( برای بازگشایی سفارت انگلیس در تهران نباید عجله کرد/تا مشخص شدن تکلیف بریتانیای کبیر باید صبر کرد ) حالا دیگر نتیجه مشخص شد ، به کار بازگشائی سفارت انگلیس شتاب ببخشید .

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس